Srpska pravoslavna crkva slavi Krstovdan kao uspomenu na prve hrišćane koji su primili veru na početku hrišćanske propovedi. Praznik se vezuje za slavu krštenja Gospoda Isusa Hrista kao i za dan posvećen svetom Jovanu Krstitelju koji ga je krstio u reci Jordanu.
Krstovdan se obeležava uoči Bogojavljenja, prvi je dan nakon Božića kada vernici ponovo poste, bez obzira na to na koji dan u nedelji “pada”. A vernici bi sutra trebalo da se pridržavaju strogog posta. “Ko se krstom krsti, taj Krstovdan posti”, kaže izreka.
Dan treba provesti na hlebu i vodi, dok je hrana životinjskog porekla strogo zabranjena. Dozvoljeno je jedenje grožđa, dok je drugo voće zabranjeno. Na Krstovdan su se, tvrde istoričari, ranije jeli i ostaci badnjedanskog pasulja.
U pravoslavnim hramovima se na zimski Krstovdan služi liturgija Svetog Jovana Zlatoustog, uz ritual osvećenja vode. Moli se da voda bude na izbavljenje od grehova, za isceljenje i očišćenje duša i tela, na osvećenje srca i uma i na svaku izvrsnu korist, da ona bude voditelj u večni život i odgoni svaki nasrtaj vidljivih i nevidljivih neprijatelja.
Krstovdanska voda se deli vernicima i, slično kao za Bogojavljanje (19. januar), čuva se u kući tokom cele godine zarad zdravlja i napretka doma.
U nekim krajevima naše zemlje postoji običaj da se uoči praznika krst stavi u vodu i unese u crkvu. Ako se krst zaledi, veruje se da će godina biti rodna i zdrava, a ako se to ne dogodi, biće oskudna i bolešljiva.
Dovoljno je poneti krstovdansku vodu u manjoj boci, i čuvati je tokom godine, koristeći je u izuzetnim prilikama.
U pojedinim delovima naše zemlje poštuje se običaj da se na zimski Krstovdan opere sav veš i očisti kuća.
Za Krstovdan se vezuju i verovanja o predskazanju vremena. A verovanje kaže: vetar koji duva na Krstovdan duvaće najčešće tokom godine. U Sremu se govorilo da se ovoga dana vetrovi krste, odnosno ukršatju i duvaju jedan drugome u susret pa koji nadjača.
Dvanaest dana, računajući od Božića do Krstovdana, predstavljaju 12 meseci godine koja dolazi, pa kakvo je vreme kog dana takvo će biti u mesecu koji tom danu odgovara.
Nakon Krstovdana i Bogojavljenje slavi se Sveti Jovan (20.januar), koji je krsna slava velikog broja vernika u našoj zemlji.
(Blic)
