Zaduženost opština i gradova u Republici Srpskoj na kraju prošle godine iznosila je 298,25 miliona maraka, što je za 4,2 miliona KM više u odnosu na prethodnu godinu.
Podaci su to Ministarstva finansija RS, gdje su rekli da su najčešći razlozi zaduženosti lokalnih zajednica u Srpskoj refinansiranje postojećih kredita i finansiranje kapitalnih investicija.
Tako su najveći procenat zaduženosti na kraju decembra prošle godine u odnosu na redovne prihode ostvarene u prethodnoj fiskalnoj godini, kako navode u Ministarstvu finansija, imali Bijeljina, Istočni Stari Grad, Brod, Doboj i Novo Goražde.
– Pojedinačni dug je promjenljiv, jer se lokalne zajednice razlikuju po stepenu razvijenosti, kao i po stalnim i dodatnim izvorima finansiranja. Razlikuju se i po samim uslovima iz kreditnih sporazuma, zbog čega je pri poređenju potrebna detaljnija analiza, na primjer, grad Bijeljina u prvom kvartalu ove godine je smanjio procenat zaduženosti – objašnjavaju u Ministarstvu finansija.
Načelnik Broda Ilija Jovičić, čija se opština nalazi na evidenciji među trenutno najzaduženijim lokalnim zajednicama, kaže da su još krajem 2012. godine uzeli kredit jer su morali izmiriti obaveze od 16,2 miliona maraka kako ne bi bili blokirani.
– Tada je pronađeno rješenje, a to je bilo zaduženje kod komercijalnih banaka, čime smo tu situaciju odgodili na period od deset godina – objašnjava Jovičić.
Ističe da su njihova zaduženja oko 1,6 miliona godišnje, odnosno više od 5.000 KM dnevno.
– Struktura tih kredita je takva da je skoro deset miliona KM za mazut i gradsku toplanu – objašnjava Jovičić i dodaje da je to za opštinu bilo veliko opterećenje, ali uspjeli su u prethodnih šest godina da izmire skoro sve te obaveze.
– Prešli smo i sa mazuta na sječku za grijanje grada – kazao je Jovičić, dodavši da do 2020. godine očekuju da će biti lokalna zajednica sa najmanjim kreditnim zaduženjima.
S druge strane, postoje i opštine u Republici Srpskoj koje trenutno nisu zadužene u bankama, a to su Vukosavlje, Istočni Drvar, Istočni Mostar, Rudo i Stanari.
Ekonomista Zoran Pavlović kaže da se lokalne zajednice kreditno zadužuju uglavnom jer su na to primorane, zbog čega je potrebno pronaći neko efikasno i dugoročno rješenje kako bi se ta problematika riješila.
– Ako želimo pokrenuti ekonomsku aktivnost, za taj posao prije svega moramo stimulisati naše lokalne zajednice. Jedna od alternativa mogli bi, na primjer, da budu prihodi od poreza na isplaćene plate. Sada opštine dobijaju četvrtinu poreza koje poslodavci uplate za plate, dok tri četvrtine idu u trezor. To bi trebalo promijeniti, odnosno obrnuti, kako bi opštine stekle određenu ekonomsku moć i potencijal da same pomažu i ulažu u razvoj biznisa i projekata, što bi direktno smanjilo i njihova zaduživanja – smatra Pavlović.
Prema njegovim riječima, kada bi se opštine finansirale od direktnih poreza, ne bi više strepile od blokada računa i neizmirenih obaveza, koje ih i najviše “guraju” u kredite.
Najzaduženije lokalne zajednice
Bijeljina
Istočni Stari Grad
Brod
Doboj
Novo Goražde
Bez zaduženosti
Vukosavlje
Istočni Drvar
Istočni Mostar
Rudo
Stanari
Izvor: NTV Arena
