U proteklih 10 godina osnovne škole u Srpskoj su osiromašile za preko 19.700 učenika, što znači da smo za samo jednu deceniju praktično izgubili više od dvije generacije đaka.
Statistika kaže da je u školskoj 2009/10. upisano skoro 108.736, dok je, prema podacima resornog ministarstva, ove školske godine upisano ukupno 89.000 osnovaca.
S druge strane, u ovom periodu je broj đaka upisanih u prvi razred sa 10.730 sletio na oko 9.300 ili za preko 13 odsto.
Podaci Zavoda za statistiku RS pokazuju da je, među onima koji su promijenili mjesto pohađanja škole, prije 10 godina u inostranstvo otišlo 126 osnovaca, dok je u prošloj školskoj godini taj broj skočio na 500.
Odlazak u inostranstvo
U Ministarstvu prosvjete i kulture RS kažu da je, prema podacima dobijenim od osnovnih škola, u školsku 2019/20. u aprilu i maju u prvi razred upisano 9.293 učenika.
– U prethodnoj školskoj godini upisan je 9.731 učenik. Takođe, u školskoj 2018/19. nastavu u osnovnim školama pohađalo je 89.645 učenika. Najmanje učenika ove godine upisano je u osnovnim školama: „Josif Pančić“ Kozica, Oštra Luka – 3 učenika, „Rade Marijanac“ Strojice, Šipovo – 3 učenika, „Ćirilo i Metodije“ Trnopolje, Prijedor – 4 učenika i „Petar Škundrić“ Budimlić Japra, Oštra Luka – 5 učenika – ističu u resornom ministarstvu.
Činjenica je da iz godine u godinu imamo sve manje kako prvačića, tako i, generalno, učenika koji pohađaju osnovnu školu. Demografi poručuju da, bar u doglednoj budućnosti, nema nekih naznaka da bi ovaj negativni trend mogao biti zaustavljen. Jedan od razloga je, svakako, negativan prirodni priraštaj u Srpskoj, te sve masovniji odlazak građana u inostranstvo.
Mortalitet
Statistika pokazuje da je, na razlici broja umrlih i rođenih, RS za malo više od decenije i po ostala bez više od 61.000 ljudi. U ovom periodu smo, praktično, izgubili onoliko stanovnika koliko skoro zajedno broje Derventa i Laktaši.
Podaci Zavoda za statistiku Srpske pokazuju da je lani u RS rođeno 9.568 beba, dok je umrlo 14.763 osoba.
Demografi upozoravaju da su migracije još veći problem, a posebno to što u inostranstvo najviše idu ljudi starosti od 20 do 40 godina.
– Ako padnemo na niske kapacitete fertilnog kontigenta, gdje se misli na žene u reproduktivnoj dobi, sve i da postanemo ekonomski razvijena zemlja, problem je što neće imati ko da rađa. To znači da ćemo i u budućnosti imati manje osnovaca, srednjoškolaca, studenata, radnika – naglašavaju demografi.
U odnosu na prošlu školsku godinu, kada je u srednje škole u Srpskoj upisano ukupno 89.645 učenika, u 2019/20. riječ je o oko 89.000 njih.
Na visokoškolske ustanove u Srpskoj se, takođe, iz godine u godinu upisuje sve manje studenata, a riječ je o deficitu od prosječno 2.500 brucoša na godišnjem nivou.
Neophodne dodatne mjere
Iz fondacije „Djeca nam se rađala“ saopštili su da se RS već dugi niz godina suočava sa složenim demografskim procesima.
– Prisutno je smanjenje broja upisanih učenika u osnovnim i srednjim školama, te studenata na fakultetima. Dalje, suočavamo se sa odumiranjem sela, starenjem stanovništva, te emigracijom porodica u reproduktivnom stadijumu u inostranstvo. Zato je potrebno što hitnije sprovođenje dodatnih pronatalitenih mjera i aktivnosti u populacionoj politici – naglašavaju u ovoj fondaciji.
