Ranije su pesnici govorili sve me rane našeg roda bole, sad slobodno mogu reći sve me rane čitavog čovečanstva bole, kaže vladika Fotije, i sam pjesnik.
NJegova vaskršnja priča je o radosti i iskušenjima, o nebivanju i mudriglavama, o zlu globalizma i potrebi da se u miru i slobodi sačuva svaki čovjek i svi narodi, o sili vaskrsenja.
Sve je najljepše u Vaskrsu, kaže NJegovo preosveštenstvo episkop zvorničko-tuzlanski Fotije, navodeći da on donosi pobjedu nad smrću, nadu vječnoga života, pobjedu dobra nad zlom, istine nad neistinom, pravde nad nepravdom, svjetlosti nad tamom u životu jednog čovjeka i jednog naroda, svih naroda i svih ljudi.
“To je ono što prosto ne može da potamni, ali sa druge strane, istorijski gledano, svet stoji pred trećim svetskim ratom koji je počeo u Ukrajini. Mi se tu oslanjamo na mišljenje staraca Svete Gore, ljudi koji imaju posebne darove proziranja istorije, više darove znanja nego što mi obični ljudi imamo”, kaže episkop Fotije u intervjuu za Srnu.
On ističe da to nije nikakav bespokoj, nego realnost.
“Mi imamo nadu, naša nada je Hristos i vaskrsenje Hristovo i to ne može da nam pomrače ni atomske bombe, a sa druge je strane zemaljska realnost da je današnji svet ogrezao u zlu. Nikad im dosta, siti, pijani, milijarde imaju, malo im je. Hoće više, sve prostore imaju, ali hoće i na Severni pol, sve i jedno ostrvce da zauzmu, to je nezajažljivost neverovatna i onda tu, naravno, dolazi do sukoba interesa”, kaže vladika Fotije.
Prema njegovim riječima, sa zebnjom sluša šta se događa u Ukrajini.
“Rat je nesretni, napadaju se i otimaju crkve od strane jeretika, raskolnika, fizički se napadaju sveštenici i monasi, došli su i do najveće svetinje lavre kijevske i postoji mogućnost da je otmu. A ceo zapadni, kulturni svet sluša i gleda i ništa ne čini da to zaštiti, nego se bezakonje nastavlja svakodnevno”, ocjenjuje episkop zvorničko-tuzlanski.
Kaže, Crkva se susreće sa velikim iskušenjima koje pobjeđuje vjerom u Boga.
“Bog je prisutan i nosi s nama taj zajednički krst, nas u Republici Srpskoj i u matičnoj državi Srbiji, u Crnoj Gori i Severnoj Makedoniji, naravno svuda tamo gde je rat i gdje stradaju ljudi i svetinje. Za njih treba najviše pojačati molitve, da Bog da da to prođe i da se ti ljudi izbave. Do juče su živeli pod komunizmom koji je takođe gonio Crkvu na mnogo načina, ali ovi sad uništavaju sve, pale, ne štede ni svetinje ni manastire drevne, to je strašno stanje”, ističe vladika Fotije.
EVROPA ČINI ŠTO JE NEBIVALO
Prema riječima preosvećenog, nečuveno je da se u Evropi danas zabranjuju ruske knjige i pisci, da se pljačka imovina Rusa.
“To je nešto nebivalo, do juče nismo mogli verovati da kulturna zapadna Evropa može tako šta da učini, nešto nam je bilo vezano za nedemokratske sisteme, tipa Hitlera. Sad, međutim i ovi, navodno, naši normalni sistemi tako počinju da deluju, što pokazuje da nije lako zadobiti vrlinu”, kaže vladika Fotije.
On navodi da vrlinski i pravedan državni sistem mora da ima čvrste temelje, inače lako sklizne u neku nedemokratju, tiraniju ili bezvlašće.
“Nažalost, Evropa po svoj prilici zbog sukoba u Ukrajini teži ka tako nečemu, potpunoj destrukciji svih vrednosti. U šta se većina ljudi klela u Zapad kao temelj kulture, slobode i ljudskih prava, sve nesta preko noći, niko više i ne pominje ljudska prava. LJudske slobode mogu biti ukinute za jedan minut, neko naredi i gotovo”, kaže vladika Fotije.
Prema njegovim riječima, tu su zakazali svi intelektualci, slobodnomisleći ljudi.
“Oni se jednostavno povuku pred pretnjom, strahom, državnim terorom, represalijama, pred mogućnošću da izgube posao, da budu sankcionisani. I ćute, ćute kao mule, niko ništa. Danas, nažalost, o našem Kosovu najviše ćute intelektualci, nema ih nigde, kao noj zabili glavu u pesak i ćute. Mi ljudi iz Crkve govorimo ko koliko može i zna i vapijemo molitveno, najviše vapijemo da Bog sačuva naše Kosovo i Metohiju, jer to je temelj naše kulture duhovne, nacionalne i sveopšte”, ocjenjuje vladika Fotije.
Kosovo je, po njemu, jednako važno i za ljude u Australiji, Kanadi i Americi, kao i u Evropi.
“Nama na prostoru bivše Jugoslavije, pogotovo Srbima, to je Zavet kosovski i zato treba o tome da govorimo i u vreme praznika, da podsećamo na značaj svega toga, da su to naše svetinje, da je to naša Kijevska lavra koju ne možemo da izgubimo, ili nekom poklonimo niti nam može biti na silu oduzeto”, zaključuje episkop zvorničko-tuzlanski.
TREBA BITI MUDRIGLAVA, NE DA MUDRO ĆUTE, NEGO DA MUDRO DJELUJU
Uoči Vaskrsa, vladika Fotije je pozvao Srbe da idu putem vaskrsenja, putem Svetoga Save, Svetog cara Lazara kosovskog i Svetih mučenika i svetitelja kroz istoriju.
“Vrši se revizija istorije, kultura sećanja je nagrižena u totalitarnom, globalističkom dobu koje kao bager ravna sve pred sobom i, ako se ne snađemo u tome, nema nas. Zato treba biti mudar i truditi se da očuvamo naše predanje i sistem vrednosti. Trebamo mudriglave, ali ne od onih što mudro ćute, nego da mudro deluju za dobro”, ocjenjuje preosvećeni.
Vladika kaže da je u svijetu koji postaje globalno selo ono što je problem u Africi odjednom problem i na Balkanu, što je problem u Ukrajini, problem je čitavog svijeta.
“Ranije su pesnici govorili – sve me rane našeg roda bole, sad slobodno mogu reći sve me rane čitavog čovečanstva bole.
Ali, mi u Republici Srpskoj, pošto smo mali, treba da se o svojim mukama i nevoljama brinemo, a to je neprestana bitka za očuvanje Republike Srpske, za očuvanje imovine naše i našeg identiteta. Da živimo kao pravoslavni ljudi, da se naša deca vaspitavaju kao pravoslavni svetosavci, u toj etici, verovanju i moralnom kodeksu”, ističe episkop Fotije.
On dodaje da ne treba prihvatati lažna učenja sa Zapada o navodoj rodnoj teoriji koja briše razlike među polovima, briše roditelje da nisu više mama i tata nego roditelj jedan i dva.
“Nameću nam se strana učenja koja nisu iz pravoslavne, nisu iz srpske tradicije. To ne možemo mi sami da se zaštitimo, moraju naše institucije da nas zaštite, zato bi bilo dobro da na vaskršnjoj i uopšte na liturgijama budu predstavnici vlasti da vide šta to Crkva uči, da se i njih to kosne, da ne ostanu suviše u svojoj sferi državnoj, kancelarijskoj i da se ne odvajaju od tokova naroda”, rekao je vladika Fotije.
Prema njegovim riječima, ljudi koji odlučuju o ključnim stvarima ovoga naroda jesu i moraju biti veoma odgovorni, da bi se narod očuvao.
O OČUVANJU PORODICE, SELA I POMOĆI POTREBITIMA
“U Republici Srpskoj nije bilo problema sa imovinom Crkve, ali one najkrupnije stvari nismo uspeli da vratimo u Federaciji, zato što nije donešen zakon o restituciji, o povratku imovine. I to godinama stoji u nekom vakumu. Samo u Tuzli imamo 36 naših objekata i placeva koje ne možemo da uknjižimo ni da koristimo zbog toga”, kaže episkop zvorničko-tuzlanski.
Kako navodi, sveštenici mu često govore i o problemu sela koja se prazne, jer ljudi iz njih odlaze u gradove ili u inostranstvo, iako su sela, po riječima vladike Fotija, izvor ljepote, zdravlja, domaćinstva, zdrave hrane i zdravog života uopšte i treba ih čuvati.
“Problem je što je mnogo manje ljudi rađa nego što umire, načelno se malo dece rađa i treba pomoći porodicama sa više dece i država i Crkva. Mi pomažemo svojim sveštenicima koji imaju više dece materijalno i na drugi način, tako da oni budu primer drugima. U Eparhiji imamo nekoliko sveštenika koji imaju šestoro i sedmoro dece, četvoro ima veliki broj njih, troje dece dosta sveštenika”, navodi vladika.
On naglašava da je društvo u Republici Srpskoj tradicionalna zajednica koju treba čuvati, posebno porodicu i mlade, a jedan od načina za to je i vjeronauka u osnovnim i srednjim školama.
“Ako budemo imali bolje ljude, bolje porodice, stabilnije, bez razvoda i ekscesa, svađa i tragedije kakve danas postoje u porodicama, nažalost, bez narkomanije među mladima, bez velikog poroka, to će onda značiti da je veronuka imala pozitivan uticaj, ali to je proces i za to treba vreme”, kaže preosvećeni.
Prema njegovim riječima, Crkva u tom cilju djeluje u medijima, na predavaljima, Eparhija štampa i tri časopisa za djecu i pravoslavnu omladinu.
“Kada me neko na ulici pozdravi sa `Pomaže Bog` vidim uticaj veronauke, ili ako deca na ulici pozdrave starijeg čoveka, ako ustanu u gradskom autobusu starijoj osobi, znači naučili su nešto pozitivno. Mi bi bili najsretniji kad bi sva ta deca koja uče veronauku dolazila nedeljom u crkvu i da onako kako su učili i praktično žive kao hrišćani”, rekao je vladika Fotije.
PODVIZI SPC U REGIONU
Episkop Fotije kaže da je za SPC na prostorima bivše Jugoslavije najdrastičnije donedavno bilo u Crnoj Gori, kada Crkva nije mogla da upiše svoju imovinu i da postane njen vlasnik jer je to režim sprečavao, uprkos praksi u Evropi.
“Sad to nije tako, hvala Bogu. Imali smo problema i u Severnoj Makedoniji, ali oni su postali ponovo kanonska pravoslavna crkva. To je veoma bitno da taj deo Crkve ne bi otišao u jeres, u uniju, da ne bi izgubio svoje pravoslavlje. Neki ljudi to ne razumeju, gledaju više sa aspekta nacionalnog ili kulturnog, nego duhovnog, a za nas je duhovno i crkveno viđenje najbitnije”, navodi vladika.
Prema njegovim riječima, postoji tu podviga, a svuda se u državama regiona bori sa sličnim ekonomskim problemima, sa migracijom i sa posljedicama rata.
“Zbog bombardovanja osiromašenim uranijum ljudi nam sve više obolevaju od malignih bolesti i od leukemije, što je strašno, sve su to iskušenja sa kojima se Crkva susreće i, ipak, ne dozvoljavamo da to uguši radost vaskrsenja, ona je jača i značajnija, sveobuhvatna. Ne negiramo i ne zaboravljamo sve ovo što je realnost u kojoj živimo, o kojoj treba da govorimo i da svedočimo ljudima kako da pronalaze odgovore na svoje životne probleme”, smatra vladika Fotije.
Crkva i dobro organizovao društvo treba da omoguće da svi svima potrebuju, kaže episkop, i svi svima treba da pruže pomoć i podršku. On se sjetio kako je bio u vojsci 1980. godine u Šibeniku, u protivpožarcima, pa kad su bili požari u Dalmaciji išli su da pomažu i gase vatre.
“Tako i sada, svi trebamo pomagati jedni drugima da opstanemo, da se sačuvamo, da najpotrebitije podržimo. Eparhija ima dobrotvornu organizaciju `Trojeručica` koja pomaže Srbe na Kosovu i Metohju i njihove narodne kuhinje, to je naš izraz brige i ljubavi prema njima jer smo u boljoj trenutno situaciji ekonomskoj nego što su oni, slobodniji smo u krajnjem slučaju”, ističe vladika.
On dodaje da Crkva šalje pomoć i u Ukrajinu, slali su značajna sredstva u Tursku nakon zemljotresa, u Siriju i na mnogo drugih mjesta.
“Uvek nam Bog daje mogućnost da činimo dobra dela i to je u stvari jedno delo vaskrsenja, kad nekome pomognemo, kad se on obraduje, vrati se njemu vera u život i u Hrista koji je naš život”, rekao je vladika Fotije.
BESJEDENJE U STIHOVIMA
Vladika Fotije kaže da u posljednje vrijeme sve više piše poeziju, jer se kroz stihove može lakše izraziti, a i dostupnije je ljudima kada se sa malo riječi kaže.
“Sad je vreme takvo da mladi čitaju samo naslov i podnaslov, pesma od jedne ili dve strofe pročitaće se nekako, roman od 200 strana teško. A najdublja teologija pisana je u pesmama”, navodi on.
Pjesme su na crkvene teme, na žitija Svetih, ali i na svetovne teme koje pogađaju svakodnevni život čovjeka.
“Jedna je pesma o seljaku i kako on u svim državnim sistemima živi zakrpljenog tura, ne pljačka i ne otima, nego živi od svog rada, opstaje ali ne izobiljuje, zakrpljen ali pošten, to je bitnije od odela. Imam pesmu o pticama, o papagaju Ćiri koji je sa mnom petnaestak godina, a naučio je da kaže `Ja sam Srbin`. Kupio sam ga u Zagrebu i bio je sa mnom i u Dalmaciji”, navodi vladika.
Prema njegovim riječima, na Zapadu je sada dominantniji Božić zbog lijepih običaja koji ga prate, ali je po njemu Vaskrs ipak najvažniji, u dogmatskom i u smislu spasenja ljudi.
“Jer mi verujemo u Hrista koji je raspet na krstu, ali je vaskrsao, pobedio smrt. Smrt više nije ista kao prije Hristovog vaskrsenja, za nas je smrt prolazak ka večnom životu. Zato vera u vaskrsenje prožima sve druge naše praznike”, objašnjava vladika Fotije.
On navodi primjer velikog ruskog svetitelja Serafina Sarovskog koji je ljude koji su mu dolazili svaki dan u godini pozdravljao sa – Radosti moja, Hristos vaskrse i živio u vaskršnjoj radosti, u toj duhovnosti i osjećaju prisustva vaskrsloga Hrista svakoga dana.
“Vaskrs je sve, suština naše vere i dobro je da se mi Srbi na Vaskrs i na velike praznike okupljamo oko svoje Crkve, da budemo sa svojim episkopima i sveštenstvom. Da budu prestavnici svih profesija i da svi zablagodare Bogu na vaskrsenju Hristovome, na daru novoga i večnoga života u Hristu, a sa druge strane i da Bog daruje snage za dalji posao, da se blagodatno ispunjavamo tom energijom ili silom vaskrsenja”, zaključio je u intervjuu Srni episkop zvorničko-tuzlanski Fotije.
SRNA
