Bijeljinska kompanija „Orao“ a.d. već trinaest godina vrši kompleksne procese galvansko-hemijske zaštite u novom objektu koji je otvoren 2012. godine u skladu sa visokim tehnološkim standardima, a u okviru sedam mehanizovanih linija svakodnevno se odvija više od petnaest procesa od kojih su neki jedinstveni na evropskom i svjetskom nivou.
Rukovodilac Sektora galvansko-hemijske zaštite u „Orlu“ Dubravka Banjac pojašnjava da se u savremenom objektu, između ostalog, vrše procesi od anodne oksidacija i hromatizacije aluminijuma, do tvrdog hromiranja i srebrenja.
- Kompanija „Orao“ prvenstveno se bavi remontom avionskih motora i u ovom postupku dozvoljena je opravka pojedinih dijelova. Jedan od specijalnih procesa koji se koristi u opravci dijelova je galvansko-hemijska zaštita. Kao što sam pomenula, to su procesi anodne oksidacije ili eloksiranja aluminijuma i aluminijumskih legura, hromatizacije aluminijuma i magnezijuma, niklovanja, srebrenja, ali i bakarisanja, kadmijumiziranja, cinkovanja, fosfatiranja, bruniranja, tvrdog hromiranja, olovljenja i indimijumiziranja – navodi Banjac.
Ona ističe da galvanizacija predstavlja proces nanošenja zaštitnih prevlaka koje su antikorozione, antihabajuće i antifrikcione.
- Galvanizacija u „Orao“ a.d. Bijeljina specifična je po tome što imamo sve procese na jednom mjestu koji su neophodni u remontu turbomlaznih avionskih motora. Osim toga, neki procesi na bazi šestovalentnog hroma ili kadmijuma, čija je upotreba zabranjena u Evropi od januara 2025. godine u civilnom sektoru, u vazduhoplovstvu su još prisutni i mi ih koristimo u procesu opravke. U protekloj godini su povećani zahtjevi za ovim procesima od kupaca širom Evrope. U našem sektoru je trenutno zaposleno jedanaest ljudi, troje inženjera i osam tehničara, a riječ je uglavnom o mašinskoj i hemijskoj struci – naglašava rukovodilac Sektora galvansko-hemijske zaštite Dubravka Banjac.
Pojedini galvansko-hemijski procesi, kao što su anodna oksidacija u hromnoj kiselini, hromatizacija aluminijuma, kadmijumiziranje i tvrdo hromiranje odobreni su od strane poznatih svjetskih vazduhoplovnih kompanija – „Pratt & Whitney“ iz Kanade, „Collins Aerospace“ iz SAD i „General Electric“ iz SAD. Takođe, „Orao“ je odobreni podizvođač za galvansko-hemijske procese po standardima kompanije „Boing“ čije motore opravlja „JAT Tehnika“ iz Beograda, a koji se nalaze u floti „Air-Serbia“.
- Uglavnom sve naše procese radimo po „Rolls-Royce-ovim“ standardima, ali zahvaljujući eksternim naručiocima, kako u avio-industriji, tako i u civilnom sektoru, uvijek se prilagođavamo, odnosno osvajamo neke nove standarde za njihove potrebe, poput oblasti energetike i automobilske industrije. Kao primjer, navešću da smo za „JAT Tehniku“ radili hromiranje noge stajnog trapa za civilni vazduhoplov „Boing 737“, a oni svake godine dolaze u kontrolu, da provjere da li radimo po njihovim standardima. Za „Pratt & Whitney“ naša proizvodnja izrađuje određene dijelove, kao i kompanija „Unimet“ iz Kaća koje galvansko-hemijski zaštićujemo u Galvanizaciji, a za koje je samo „Orao“ sertifikovan (proces anodne oksidacije u hromnoj kiselini) – kaže Banjac.
Direktor „Orla“ a.d. Bijeljina Marko Mrkajić navodi da zahvaljujući laboratoriji i sektoru istraživanja i razvoja, ova kompanija može da osvoji svaku novu tehnologiju i da se prilagodi sve zahtjevnijem svjetskom tržištu.
- Imamo mogućnost da sprovedemo sva ispitivanja, da verifikujemo procese i da dokažemo da su ispunjeni svi zahtjevi velikih svjetskih kompanija. Ekipa koja radi u Sektoru za galvansko-hemijsku zaštitu je sticajem okolnosti podmlađena, došlo je do smjene generacija, tako da mladi operateri, tehnolozi, mašinci, mogu zaista mnogo da nauče od starijih i iskusnih rukovodilaca. Još bih istakao da je u Galvanizaciji instaliran savremen sistem prečišćavanja otpadnih voda i vazduha, čime je zadovoljena zakonska regulativa iz oblasti ekologije i bezbjednosti na radu – dodao je Mrkajić.
Objekat za reparaciju dijelova u kojem se odvijaju procesi galvansko-hemijske zaštite otvoren je 2012. godine u krugu kompanije „Orao“ a.d. Bijeljina i predstavlja objekat od kapitalnog značaja koji je jedinstven u BiH i regionu. Sastoji se od prostora za pripremu dijelova, galvanizaciju, kontrolu, prečišćavanje otpadnih voda i vazduha, te skladištenje čvrstog i tečnog otpada.
Zahvaljujući velikom broju procesa galvansko-hemijske zaštite koje „Orao“ obavlja, sve više mu se u oblasti civilne industrije javljaju firme iz Bosne i Hercegovine, Srbije i regiona, za koje obavljaju specifične postupke. Posebno su tražene usluge anodne oksidacije legura aluminijuma, srebrenja, tvrdog hromiranja, kadmijumiziranja, bruniranja i fosfatiranja.
Galvansko-hemijsko postrojenje tako pokazuje da je investicija u savremeni objekat, čija je izgradnja trajala godinu dana, i te kako bila pravilan potez kompanije „Orao“ jer je ispod jednog krova objedinila najsavremenije procese potrebne vazduhoplovstvu i civilnoj industriji, a uz pomoć znanja, iskustva i predanog rada otvorila vrata novim poslovima i radnim mjestima.
Poštovani čitaoci, možete nas pratiti i na platformama: Facebook, Instagram, Youtube, Viber, Tiktok
Pridružite se i saznajte prvi najnovije informacije.
Naše aplikacije možete skinuti na:
